Strata rodzica to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu. W tym trudnym czasie sprawy finansowe schodzą często na dalszy plan, jednak w dalszej perspektywie mogą stać się źródłem dodatkowego stresu. Polski system prawny oraz rynek ubezpieczeniowy oferują różne formy wsparcia finansowego dla osób, które straciły rodzica. Dowiedz się, na jakie świadczenia i środki finansowe możesz liczyć po stracie bliskiej osoby.
Zasiłek pogrzebowy z ZUS
Gdy odchodzi bliska osoba, jednym z pierwszych wyzwań finansowych jest organizacja pogrzebu. Koszty ceremonii, trumny lub urny, miejsca na cmentarzu i stypy mogą szybko urosnąć do kwoty nawet kilkunastu tysięcy złotych. Jednak państwo przewidziało wsparcie w postaci zasiłku pogrzebowego.
Jest to jednorazowe świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Aktualnie wynosi ono 4000 złotych, niezależnie od faktycznie poniesionych wydatków. Kto może ubiegać się o zasiłek pogrzebowy? Przede wszystkim członkowie rodziny zmarłego, ale nie tylko. Prawo do tego świadczenia ma każda osoba lub instytucja, która pokryła koszty pochówku. Jeśli pogrzeb zorganizowało i opłaciło kilka osób, zasiłek zostanie podzielony między nie proporcjonalnie do poniesionych wydatków.
Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy, należy złożyć odpowiedni wniosek (formularz Z-12) w dowolnej placówce ZUS (w tym w oddziale w Jaśle przy ulicy Rynek 18B) lub online. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty (można też przesłać je pocztą):
- akt zgonu, zaświadczenie o zgonie lub odpis zupełny aktu zgonu,
- rachunki potwierdzające poniesienie kosztów pogrzebu,
- dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo ze zmarłym (w przypadku członków rodziny).
Na złożenie wniosku masz 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której pogrzeb został zorganizowany. Po tym terminie prawo do zasiłku wygasa, więc nie warto zwlekać z formalnościami. Pamiętaj też, że możesz go otrzymać tylko wtedy, gdy osoba zmarła była ubezpieczona w ZUS, pobierała emeryturę lub rentę z ZUS, była członkiem rodziny osoby ubezpieczonej lub otrzymującej świadczenia z ZUS.
Odszkodowanie z polisy zmarłego rodzica
Ubezpieczenie na życie przewiduje wypłatę określonej sumy pieniędzy wskazanym w umowie osobom w przypadku śmierci ubezpieczonego.
Wysokość takiego świadczenia może być różna. Zależy ona bezpośrednio od sumy ubezpieczenia ustalonej w umowie z ubezpieczycielem. Może to być kwota od kilkunastu tysięcy do nawet kilku milionów złotych. To ubezpieczony decyduje, jaką ochronę wykupuje i jaką składkę jest gotowy płacić.
Kto otrzyma świadczenie z polisy? To zależy od tego, kogo ubezpieczony wskazał jako uposażonego w umowie ubezpieczenia. Mogą to być dzieci, współmałżonek, inni członkowie rodziny lub osoby niespokrewnione ze zmarłym. Jeśli ubezpieczony nie wskazał uposażonych, świadczenie trafia zazwyczaj do spadkobierców zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego.
Świadczenie z tytułu twojego ubezpieczenia na życie
Polisy obejmują swoim zakresem nie tylko zgon ubezpieczonego. Gwarantują one wypłatę odszkodowania także w przypadku śmierci członków jego rodziny.
Wysokość takiego świadczenia jest zwykle niższa niż ta z polisy zmarłego ubezpieczonego. Jej wysokość wynosi zazwyczaj od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Nie jest to kwota, która rozwiąże wszystkie problemy finansowe, ale może stanowić istotne wsparcie w trudnym okresie. Więcej o otrzymaniu odszkodowania po stracie bliskiej osoby przeczytasz w artykule: Odszkodowanie za śmierć rodzica – ile i kiedy przysługuje?
Środki odziedziczone po zmarłym rodzicu
Dziedziczenie może zapewnić solidne wsparcie finansowe po śmierci rodzica. W skład masy spadkowej wchodzą nieruchomości, oszczędności, inwestycje, wartościowe przedmioty (biżuteria, dzieła sztuki, samochody), a czasem również zobowiązania (np. długi).
W polskim prawie istnieją dwa podstawowe sposoby dziedziczenia:
- ustawowe – gdy zmarły nie zostawił testamentu,
- testamentowe – gdy zmarły sporządził testament.
W przypadku dziedziczenia ustawowego potomstwo zmarłego dziedziczy masę spadkową w pierwszej kolejności – wraz z jego małżonkiem. Każde z dzieci otrzymuje równą część spadku. Jeśli zmarły zostawił testament, sytuacja jest prostsza. Majątek dzieli się zgodnie z wolą testatora.
By dysponować spadkiem po zmarłym rodzicu, musisz go przyjąć. Możesz to zrobić w sądzie w Jaśle – w I Wydziale Cywilnym przy ul. Armii Krajowej 3. Takie załatwianie formalności bywa jednak czasochłonne. Alternatywą jest wizyta u notariusza. W jego kancelarii sprawy związane ze spadkiem po zmarłym rodzicu załatwisz nawet w zaledwie 1 dzień.
Mając ubezpieczenie na życie lub grupowe (więcej o nim przeczytasz na https://rankomat.pl/zycie/grupowe-ubezpieczenie-na-zycie), możesz liczyć na świadczenie po stracie bliskiej osoby. Otrzymasz też odszkodowanie z polisy zmarłego – jeśli ją miał. Prawdopodobnie będzie ci przysługiwać także zasiłek pogrzebowy z ZUS. Zastrzykiem gotówki po śmierci rodzica może być też pozostawiona przez niego masa spadkowa.