W ostatnim czasie drzewa stały się gorącym tematem rozmów wśród mieszkańców Jasła. Ogólnie wiadomo, że kontakt z naturą ma dobroczynny wpływ na człowieka. Nie każdy jednak ma chęć lub możliwość, aby całe swoje życie spędzić z dala od miasta, w otoczeniu łąk i lasów. Pozostaje więc szukać jakiegoś kompromisu. System zieleni miejskiej ma za zadanie uratować miasto przed zmianą w betonową dżunglę. Chodzi tu nie tylko o efekt wizualny, ale o szereg funkcji, które pełnią tereny zielone. Najważniejszym ich elementem są właśnie drzewa.
Jakie funkcje pełnią drzewa w mieście?
- Regulują temperaturę otoczenia i ograniczają efekt „miejskiej wyspy ciepła”. W czasie upałów różnica temperatur między centrami miast, gdzie tej zieleni jest stosunkowo mało, a przedmieściami, gdzie jest jej więcej, może dochodzić nawet do 4 stopni C
- Redukują prędkość wiatrów, dzięki czemu zimą dochodzi do mniejszej utraty ciepła.
- Zwiększają wilgotność powietrza przez zatrzymanie wody w koronach, na liściach oraz przez transpirację (parowanie wody z nadziemnych części roślin) i tym samym łagodzą susze miejską.
- Zwiększają zdolność gruntu do infiltracji (wchłaniania) nadmiaru wody opadowej, zmniejszając jej spływ do kanałów burzowych.
- Zwiększają zdolność gruntu do retencjonowania (magazynowania) wody.
- Pochłaniają dwutlenek węgla i produkują tlen, tutaj rozmiar ma znaczenie – z jego wzrostem wzrasta efektywność.
- Pochłaniając dwutlenek węgla wbudowują go „na stałe” w drewno, czego nie są w stanie dokonać rośliny zielne, których tkanki butwieją i wydzielają dwutlenek węgla jeszcze w tym samym, najdalej następnym roku.
- Mają właściwości fitoremediacyjne – pochłaniają wiele zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, a w wyniku rizofiltracji (filtracji korzeniowej) oczyszczają wody opadowe.
- Niektóre gatunki drzew mogą ograniczać ilość szkodliwych bakterii w powietrzu wydzielając związki chemiczne zwane fitoncydami, które działają bakteriobójczo. Podczas ciepłych i słonecznych dni wydostają się one przez komórki szparkowe i nabłonek do otaczającego powietrza i zabijają znajdujące się w nim bakterie i wirusy chorobotwórcze. Dlatego wokół drzew powietrze jest wyjątkowo czyste pod względem bakteriologicznym.
- Tłumią miejski hałas – poprzez rozpraszanie i pochłanianie łagodzą szorstkość dźwięków.
- Odgrywają ogromną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej ekosystemów miejskich. Są miejscem, w którym przebywają liczne owady ptaki i ssaki – bez drzew nie byłoby ich w mieście. Szczególnie cenne są w tym przypadku drzewa stare, w tym dziuplaste.
- Mogą wpływać na poprawę bezpieczeństwa na drogach, osłaniając je przed słońcem i olśnieniem powodowanym przez inne pojazdy.
- Pełnią rolę ozdobną
Jak wiadomo drzewa drzewom nie równe. Jedne gatunki bardziej nadają się do miast, inne mniej. Okazuję się, że ich wiek również może mieć znaczenie. Dr Dominik Drzazga z Katedry Zarządzania Miastem i Regionem na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego wysunął tezę, że duże drzewa są ważniejsze dla zielonej infrastruktury miasta niż młode drzewka.
Jeden duży buk produkuje tyle tlenu, co mniej więcej tysiąc siedemset 10-letnich, małych buków. To właśnie duże drzewa tak naprawdę są potrzebne w miastach, a nie ich małe sadzonki.
Dr Dominik Drzazga
Pamiętajmy o drzewach, o tym jak są ważne i ile potrzebują lat, aby osiągnąć swój docelowy rozmiar. Szanujmy te istniejące i dbajmy o to, aby w miejsce wyciętych zawsze pojawiały się nowe.
Opracowano na podstawie:
Ten artykuł powinni przeczytać ci, którzy są odpowiedzialni za robienie z Jasła betonowej pustyni. Bezmyślne działania w imię dziwnie pojmowanej rewitalizacji doprowadzą do całkowitego wyniszczenia miejskiej zieleni. A tego nie da się naprawić z dnia na dzień.