W maju 2021 roku Zuzanna Banach-Dziura z k. IIge i Julia Nguyen Van z kl. Id, uczęszczające do I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, zostały laureatkami XXVI Ogólnopolskiego Konkursu Literackiej Twórczości Dzieci i Młodzieży, zorganizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaśle. W konkursie wzięło udział 337 uczestników z całej Polski. Nadesłano 751 prac, w tym 506 wierszy i 245 utworów prozatorskich. W jury zasiadali: przewodniczący Grzegorz Kociuba – poeta, krytyk literacki, Aleksandra Dacyl – polonistka, animatorka kultury, Mariusz Kalandyk – poeta, literaturoznawca, redaktor naczelny rzeszowskiego „Kwartalnika Edukacyjnego” oraz Jan Tulik – poeta, dramaturg, prozaik, eseista.
Wydaje się, że tworzenie dzieł literackich jest łatwe. Trzeba wziąć do ręki długopis i przelać myśli na papier. Czy rzeczywiście wystarczy tylko natchnienie? Dla Zuzanny Banach-Dziury pisanie jest sposobem wyrażania siebie, radzenia sobie z codziennością. Odczuwa je jako powinność, odwdzięczanie się światu za sam fakt istnienia. Uważa, że każdy ma swój własny, intrygujący język, którym się z nim porozumiewa. Dodaje:
– Sztuka powstaje z natręctwa myśli i chęci pozbycia się ich. Z pewnością najłatwiej zwracać się ku problematyce, która jest nam bliska. Dlatego sięgam po miłość i młodość, wraz z całym jej spektrum emocji oraz po kwestie związane z religią. Niestety, nie posiadłam umiejętności pisania „kiedy chcę”. Teksty poetyckie zawsze wymagały ode mnie natchnienia. Często udawało mi się wprowadzić w stan literackiej refleksji czytając inne wiersze lub powieści. Wieczory, kiedy miałam mniejszą wenę, kończyły się tworzeniem prozy, gdyż w niej mogłam sobie pozwolić na drobne rozluźnienie. Wątpię, czy którykolwiek z artystów skupiał się wyłącznie na ważnych problemach. Ja odwołuję się do tego, co w codziennym życiu mi przeszkadza, co mnie nurtuje, co uznaję za warte napisania.
Julia Nguyen Van określa tworzenie jako hobby, które ma dla niej wielką wartość i z którego nie mogłaby zrezygnować:
– Pisanie jest dla mnie czymś, co uwalnia te wszystkie opowieści tkwiące w głowie. Pozwala mi je uporządkować i później spojrzeć na nie z perspektywy czytelnika, a nie – pisarza. W wierszach można wyrazić dosłownie wszystko, od zachwytu kolorem kubka, poprzez filozofię, politykę, aż do refleksji o życiu i śmierci. Poeta jest wszechmocny, nic go nie ogranicza.
Zuzannę i Julię wiele łączy – obie zaczęły pisać w dzieciństwie, obie tworzą zarówno poezję jak i prozę, obie pracują nad powieścią. Ich utwory są różnorodne. Wyróżnione w konkursie opowiadanie Julii Nguyen Van Szczęśliwego nowego roku wyrosło z inspiracji snem i analizuje zachowanie współczesnych ludzi wobec nagłego, nieuchronnego zbliżania się końca świata. Z kolei w liryku Pisać wiersze opowiada historię poety, który pragnie zdobyć sławę, ale wszystko odkłada na później. Bohaterem wiersza Przedsenność Zuzanny Banach-Dziury jest współczesny młody człowiek zagubiony w chaosie informacji, możliwych wartości i poglądów.
Mimo młodego wieku dziewczyny odniosły już wiele sukcesów w konkursach literackich. Nic dziwnego, gdyż ich twórczość jest bardzo dojrzała i skłania do głębokiej refleksji.
Mateusz Stawiarski
z kl. Ic z edukacją dziennikarską